Program Czyste Powietrze to kompleksowe wsparcie dla właścicieli domów jednorodzinnych lub mieszkań w budynkach jednorodzinnych, których celem jest poprawa efektywności energetycznej oraz wymiana nieefektywnych źródeł ciepła. Skorzystanie z dotacji w programie opiera się na jasno określonych zasadach, terminach oraz procedurach weryfikacyjnych [1][3][6].
Na czym polega program Czyste Powietrze?
Głównym zadaniem programu jest redukcja smogu i poprawa jakości powietrza poprzez wsparcie finansowe inwestycji termomodernizacyjnych i wymiany źródeł ciepła w budynkach mieszkalnych. Program obejmuje lata 2018–2032, a umowy o dofinansowanie można zawierać do końca 2030 roku [3]. W nowej odsłonie, obowiązującej od 31 marca 2025 roku, szczególny nacisk położono na skuteczne ograniczanie niskiej emisji i wsparcie najuboższych beneficjentów [1][3][8].
Dofinansowanie można uzyskać na wymianę przestarzałych pieców, modernizację instalacji grzewczej, docieplenie przegród zewnętrznych, zakup i montaż instalacji rekuperacji oraz na wymianę stolarki okiennej i drzwiowej. Program pokrywa również koszty audytu energetycznego, który od edycji 2025 jest obowiązkowym etapem przed uzyskaniem dotacji [1][3][6].
Kto może skorzystać z programu?
Do grona beneficjentów programu zaliczają się właściciele i współwłaściciele domów jednorodzinnych lub mieszkań w takich budynkach, posiadający prawo własności nieruchomości przez co najmniej trzy lata (z wyjątkiem przypadków spadkowych) [6]. Wysokość dotacji zależy od poziomu dochodów: osoby o niższych dochodach uzyskają wyższe wsparcie, każdorazowo weryfikowane podczas składania dokumentów [1][3][8].
Próg dochodowy dla podstawowego poziomu dofinansowania wynosi m.in. 135 tys. zł rocznie. W przypadku gospodarstw jednoosobowych kwota dofinansowania wynosi średnio 1 800 zł na osobę, wieloosobowych – 1 300 zł na osobę, jednak parametry są uzależnione od wybranego wariantu wsparcia [3][8].
Jakie są etapy skorzystania z dotacji?
Proces uzyskania dotacji rozpoczyna się od weryfikacji kwalifikowalności: należy sprawdzić własność budynku, rodzaj planowanej inwestycji i poziom dochodów [1][6]. Kolejnym obowiązkowym etapem jest przeprowadzenie audytu energetycznego, który rekomenduje najkorzystniejsze działania termomodernizacyjne oraz wymianę źródeł ciepła [1][3].
Po pozytywnej ocenie audytu, należy złożyć wniosek o dofinansowanie – samodzielnie przez stronę gov.pl, za pośrednictwem gminy będącej operatorem programu lub korzystając z usług doradczych [1][6]. Możliwe są dwa warianty finansowania: tradycyjny (zwrot po zakończeniu inwestycji) oraz z prefinansowaniem – czyli wypłata części środków jeszcze przed rozpoczęciem realizacji prac, zarezerwowana dla beneficjentów w najtrudniejszej sytuacji materialnej [2][6].
W kolejnym kroku inwestycja musi być zrealizowana zgodnie z wytycznymi audytu oraz zaakceptowanym kosztorysem. Ostatnia faza to rozliczenie dotacji, wymagające przedstawienia faktur, protokołów odbioru oraz dokumentów potwierdzających prawidłowość przeprowadzonych prac [2].
Na co można otrzymać dofinansowanie?
Program przewiduje dofinansowanie szerokiego spektrum prac termomodernizacyjnych i wymiany źródeł ciepła:
- Kocioł grzewczy na pellet, gaz lub pompy ciepła
- Modernizacja instalacji centralnego ogrzewania
- Izolacja przegród: ścian, dachów i stropów
- Wymiana stolarki okiennej i drzwiowej
- Systemy wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacja)
- Przeprowadzenie audytu energetycznego oraz opracowanie oceny stanu energetycznego budynków
Szczegółowy zakres jest zawsze określony na podstawie audytu energetycznego [5][6].
Ile można otrzymać?
Poziom dofinansowania uzależniony jest od dochodów gospodarstwa domowego. Najubożsi beneficjenci mogą uzyskać nawet do 170 000 zł wsparcia, przy czym dla większości podstawowa dotacja jest niższa i bezpiecznie mieści się w kilkudziesięciu tysiącach złotych. W nowej edycji programu zarezerwowano 10 mld zł na dotacje realizowane do końca 2030 roku [1][2][3][8].
Prefinansowanie – czyli zaliczka wypłacana przed rozpoczęciem inwestycji – przysługuje beneficjentom o najniższych dochodach. Dotacje rozliczane są po zakończeniu prac i przedłożeniu kompletu dokumentów [2][6][8].
Ważne terminy i okresy przejściowe
Obecna edycja programu obowiązuje do 2032 roku, a umowy można zawierać najpóźniej do 31 grudnia 2030 roku [3]. Do 31 lipca 2025 r. możliwe jest rozliczenie wydatków poniesionych już od 28 maja 2024 r. Po tym okresie koszty kwalifikowane będą liczone dopiero od 6 miesięcy przed datą złożenia wniosku. W praktyce oznacza to, że planując inwestycje, warto precyzyjnie śledzić aktualne wytyczne programu oraz zgłoszone okresy kwalifikowalności [4].
Jak złożyć wniosek?
Wnioskowanie o dofinansowanie odbywa się przede wszystkim online – przez portal gov.pl. Możliwe jest także uzyskanie wsparcia operatora programowego z ramienia gminy lub skorzystanie z usług doradczych takich jak Pakiet Start [1][6]. Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej prowadzą pełną obsługę naboru oraz rozliczeń, a gminy udzielają bieżącej pomocy mieszkańcom w formalnościach [5][6].
Wniosek powinien być starannie przygotowany, zawierać komplet wymaganych załączników oraz spełniać aktualne wymagania. Realizacja inwestycji i rozliczenie dotacji następuje dopiero po zatwierdzeniu umowy oraz pozytywnej weryfikacji wszystkich dokumentów przez operatora programu [1][6][2].
Podsumowanie: co zrobić, by skorzystać z dotacji?
Aby uzyskać dotację w programie Czyste Powietrze, należy posiadać prawo własności domu, spełniać kryteria dochodowe, zrealizować audyt energetyczny, złożyć wniosek w odpowiednim kanale oraz przeprowadzić inwestycję zgodnie z zaleceniami audytora. Po zakończeniu prac i rozliczeniu kosztów można uzyskać nawet do 170 000 zł wsparcia, a preferencyjne warunki dostępne są najsłabiej uposażonym gospodarstwom domowym [1][2][3][4][5][6][8].
Źródła:
- [1] https://adenergo.pl/blog/audyt-energetyczny/program-czyste-powietrze-dla-kogo-kto-moze-skorzystac-z-dofinansowania-w-2025-roku
- [2] https://investwork.pl/blog/nowy-program-czyste-powietrze-od-31-marca-2025-r/
- [3] https://czystepowietrze.gov.pl/wez-dofinansowanie/pytania-i-odpowiedzi/nowy-program-czyste-powietrze-obowiazujacy-od-31-marca-2025
- [4] https://www.wfos.krakow.pl/konczy-sie-okres-przejsciowy-w-programie-czyste-powietrze-w-naborze-trwajacym-od-31-03-2025-r/
- [5] https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-programu-czyste-powietrze
- [6] https://czystepowietrze.gov.pl
- [8] https://www.czystepowietrze.eu/wysokosc-dofinansowania
AKG.waw.pl to nowoczesny portal oferujący eksperckie treści z różnych dziedzin życia. Tworzymy wartościowe artykuły, które edukują i inspirują. Artykuły Każdego Gatunku – dla Ciebie, o tym, co ważne.