Smog jest jedną z najważniejszych kwestii dotyczących jakości powietrza we Wrocławiu. To zjawisko, zwykle nasilające się w sezonie grzewczym, ma poważny wpływ na zdrowie mieszkańców oraz codzienne funkcjonowanie miasta. W niniejszym artykule wyjaśniamy, jak smog wpływa na jakość powietrza we Wrocławiu, jakie czynniki go powodują oraz jakie zagrożenia niesie dla zdrowia publicznego.
Co to jest smog i z czego się składa?
Smog to zanieczyszczenie powietrza, które nasila się przede wszystkim w okresie jesienno-zimowym, w miesiącach takich jak listopad i grudzień, gdy wzrasta intensywność ogrzewania domów. Głównym czynnikiem powstawania jest spalanie złej jakości węgla w indywidualnych piecach, co nazywa się także niską emisją [1].
Najważniejszymi składnikami smogu są pyły zawieszone PM2.5 oraz PM10. Warto pamiętać, że latem problemem jest przede wszystkim podwyższony poziom ozonu, który powstaje w wyniku reakcji fotochemicznych, a jego podwyższone wartości obserwuje się szczególnie podczas słonecznych i gorących dni [1].
Jak smog powstaje we Wrocławiu?
Proces powstawania smogu w okresie jesień-zima jest ściśle powiązany z ogrzewaniem domów paliwem niskiej jakości, zwłaszcza węglem. Taka niska emisja pyłów prowadzi do zwiększonego stężenia drobnych cząstek w powietrzu [1].
Ważnym czynnikiem sprzyjającym akumulacji zanieczyszczeń jest inwersja temperatury, czyli zjawisko, które utrzymuje chłodną i ciężką warstwę powietrza przy powierzchni ziemi, zapobiegając rozproszeniu zanieczyszczeń. Dlatego stężenie pyłów zawieszonych jest wyraźnie wyższe w godzinach porannych i wieczornych, gdy mieszkańcy palą w piecach, a warunki sprzyjają zatrzymaniu zanieczyszczeń w strefie przyziemnej [1].
Latem natomiast, w wyniku działania promieniowania słonecznego i wysokich temperatur, powstaje tzw. smog fotochemiczny, którego głównym składnikiem jest ozon. To odmienny rodzaj zanieczyszczenia, który również wpływa na jakość powietrza i zdrowie mieszkańców [1].
Wpływ smogu na jakość powietrza i zdrowie mieszkańców Wrocławia
Pyły zawieszone PM2.5 i PM10 są najistotniejszymi wskaźnikami jakości powietrza. Z uwagi na ich niewielki rozmiar, drobne cząstki łatwo przenikają do dróg oddechowych, co skutkuje zwiększonym ryzykiem chorób układu oddechowego, takich jak astma czy przewlekłe zapalenie oskrzeli, a także obciąża układ krążenia [1][2][3].
We Wrocławiu smog ma bezpośredni wpływ na pogorszenie jakości życia mieszkańców. Podwyższone stężenia zanieczyszczeń powodują nie tylko dolegliwości zdrowotne, ale także wymuszają ograniczenia przebywania na zewnątrz podczas dni o gorszej jakości powietrza. Skutkuje to spadkiem aktywności fizycznej i komfortu życia [1].
Według danych, w Polsce ponad 52% smogu pochodzi z niskiej emisji, czyli głównie z domowych pieców spalających paliwo o złych parametrach emisji [2]. Ponadto, w 2016 roku zanieczyszczenia powietrza związane ze smogiem spowodowały około 19 tys. zgonów, co podkreśla skalę tego problemu [2].
Analiza stężeń pyłów zawieszonych we Wrocławiu
Pomiar stężeń PM2.5 i PM10 we Wrocławiu pokazuje sezonowe różnice w jakości powietrza. Na przykład, 1 lipca 2025 roku, kiedy panowały letnie warunki, stężenie PM2.5 wyniosło około 10 µg/m³, czyli 40% normy dopuszczalnej, a PM10 około 23 µg/m³ (57% normy). Taki poziom uznawany jest za dobrą jakość powietrza [2].
W miesiącach zimowych, kiedy pojawia się smog, stężenia tych pyłów mogą znacząco wzrastać, co jest skutkiem zwiększonej emisji z pieców oraz warunków atmosferycznych sprzyjających utrzymaniu zanieczyszczeń przy gruncie [1].
Dla porównania, stężenia pyłów w kwietniu 2025 utrzymywały się na poziomie około 3-6 µg/m³ dla PM2.5 oraz 9-11 µg/m³ dla PM10, co wskazuje na zdecydowanie lepszą jakość powietrza w okresie przejściowym niż zimą [3].
Podsumowanie
Smog stanowi poważne wyzwanie dla jakości powietrza we Wrocławiu, szczególnie w sezonie grzewczym, kiedy domowe piece spalają paliwo niskiej jakości. Główne składniki smogu, czyli pyły zawieszone PM2.5 i PM10, mają wyraźny wpływ na zdrowie mieszkańców oraz komfort ich życia.
Zjawisko to jest silnie uzależnione od warunków atmosferycznych, takich jak inwersja temperatury, która sprzyja utrzymaniu zanieczyszczeń w powietrzu przy powierzchni ziemi. Latem natomiast problemem jest fotochemiczny smog ozonowy.
Monitoring stężeń pyłów pozwala na ocenę jakości powietrza oraz podejmowanie działań mających na celu ograniczenie negatywnych skutków smogu dla zdrowia i środowiska.
Źródła:
- https://www.wroclaw.pl/zielony-wroclaw/jakosc-powietrza-we-wroclawiu
- https://wroclaw.naszemiasto.pl/smog-wroclaw-1-07-2025-jakie-jest-stezenie-pm2-5-i-pm10/ar/c15p1-19969661
- https://wroclaw.naszemiasto.pl/smog-we-wroclawiu-11-03-2025-czy-stezenie-pm2-5-i-pm10-w-powietrzu-jest-dla-nas-bezpieczne/ar/c15p1-19969661
AKG.waw.pl to nowoczesny portal oferujący eksperckie treści z różnych dziedzin życia. Tworzymy wartościowe artykuły, które edukują i inspirują. Artykuły Każdego Gatunku – dla Ciebie, o tym, co ważne.